Waarom taalonderwijs belangrijk is

Commentaar op vulgariserend artikel;
http://www.huffingtonpost.com/rep-rush-holt/why-foreign-language-educ_b_127588.html
Why foreign language education matters, Rep. Rush Holt, september 18, 2008

Waarom taalonderwijs belangrijk is

Dit commentaar betreft een artikel uit de Huffington Post, een Amerikaanse internetkrant, dat handelt over het belang van onderwijs van vreemde talen. Dit artikel, overigens een van vele over het onderwerp, is interessant omdat het doelpubliek de Amerikaanse burger is. Het gaat met andere woorden niet zozeer over het belang van de kennis van het Engels in een wereld van globalisering, dan wel over het belang van meertaligheid voor een bevolking die de nieuwe wereldtaal met de paplepel heeft ingekregen. Gaandeweg zal duidelijk worden waarom de nieuwbakken president Obama verkondigt dat ‘’We [the US] should have every child speaking more than one language.’’

De link met macht, ons blogthema, wordt gerealiseerd in de aard van de argumenten die de auteur, Holt, aandraagt om zijn landgenoten te bewegen al eens een anderstalig tekstboek vast te nemen. Die argumenten richten hun pijlen niet zozeer op de meerwaarde van meertalig onderwijs voor het individu, maar wel op het collectieve hart van de Amerikaanse samenleving, haar economie en -in deze donkere tijden vol terrorismedreiging - de nationale veiligheid.

Het economische argument bouwt op de noodzaak voor Amerika om zaken te kunnen doen in de taal en culturele context van ’s werelds nieuwste grote markten. Volgens een studie van het non-partisan Committee for Economic Development uit 2006, gelooft tot dertig procent van de grote Amerikaanse bedrijven dat ze er niet in slagen om internationale zakelijke kansen voldoende te verzilveren. Grote boosdoener is het nationale gebrek aan personeel met internationale vaardigheden, waaronder een getrainde taalknobbel.

Holt haalt verder de noodzaak van meertalig onderwijs aan in relatie tot de nationale veiligheid, meer bepaald de notie dat de FBI inlichtingendienst op een gegeven moment verkoos om hele stapels audiocassettes en documenten in vreemde talen te vernietigen omdat er gewoon niet genoeg vertalers te vinden waren. Vooraleer Osama’s brokkenpiloten in het World Trade Center knalden, bleken de Amerikaanse inlichtingendiensten maar voor dertig procent operationeel in de talen die relevant waren voor de aanslag.

Aan de basis het Amerikaanse tekort aan taalspecialisten ligt een onderwijssysteem waarin meertalig onderwijs voor veel studenten een nooit-gezien show is. In de meeste scholen en voor de meeste ouders zijn vreemde talen een optioneel gegeven waarvan het belang voor de algemene vorming in twijfel wordt getrokken. Waarom zou een Amerikaan, met achter zich ongeëvenaarde militaire en economische macht, immers andere talen leren?

Het antwoord is macht en het behoud ervan. (Taal)kennis is macht. Keep your friends close, and your enemies closer. In een wereld van toenemende globalisatie waarin elke natie haar eigen belangen verdedigt en zichzelf ten volle probeert te realiseren, al dan niet ten koste van anderen op internationaal vlak, is taal de sleutel die toegang geeft tot begrip van het (cultureel) patrimonium van een staat of een groep mensen. Net zoals de kennis van het Engels noodzakelijk is voor zij die het niet als moedertaal spreken maar wel globaal willen meespelen, is ook voor een Engelstalige de kennis over die anderstalige andere een absolute noodzaak. Zolang er globaal een communicatieve wisselwerking tussen verschillende machten noodzakelijk is, blijft de nood om een ander te begrijpen cruciaal voor het bepalen van de eigen strategieën, zij het op militair, economisch of cultureel vlak.

Waar internationale communicatie voor een individu een meerwaarde kan betekenen, is ze een must voor actoren of instituties die internationaal van aard zijn. Een land, en vooral een land met zulke internationale belangen als de Verenigde Staten, kan in de huidige wereldcontext niet anders dan haar burgers op zijn minst meertalig onderwijs aan te bieden. Taal betekent kennis en kennis betekent macht.

Holst weet dit, Obama weet dit, en de gemiddelde John Doe zou dit ook moeten weten en zodoende regelmatig een anderstalig tekstboek dienen vast te nemen – al was het maar voor persoonlijke in plaats van collectieve verrijking.