Afrika heeft onderwijs in Afrikaanse talen nodig

In dit artikel uit MO* wordt duidelijk gesteld dat kinderen in Burkina Faso betere resultaten behalen wanneer ze in hun eigen taal onderwezen worden. Dit omwille van verschillende redenen: ten eerste leren ze sneller in hun lokale taal en ten tweede wordt het cultureel bewustzijn van de kinderen meer aangesproken onder andere door traditionele verhalen die verteld worden.
Cijfers hebben de laatste jaren aangetoond dat deze kinderen meer slaagkansen hebben als ze nadien overstappen naar het Franstalig onderwijs.
De geestelijke vader van deze (Tin Tua) methode, Benoit Ouaba, beweert dat na ongeveer vijftien jaar een derde van de Burkinezen kan lezen en schrijven in hun eigen taal.
De regering is gevoelig voor de sterke verbeteringen in de alfabetiseringsgraad van de Burkinese bevolking en wil het project uitbreiden over het hele land. Het doel is 90% van de lessen in de lagere school te laten doorgaan in de lokale taal en de overige in het Frans. Maar in het middelbaar onderwijs wordt dit omgekeerd, en zal 90% van de lessen in het Frans worden gegeven. Op die manier zullen de schoolgaande kinderen in de toekomst perfect tweetalig zijn.

Tegenstanders van het project maken gebruik van al dan niet gefundeerde argumenten om het gebruik van de eigen streektaal in het onderwijs af te vallen. Zo wordt beweerd dat het onmogelijk is een email te versturen naar de Verenigde Staten in een Burkinees dialect. Dit argument houdt geen steek, want dat geld voor elke taal in de wereld behalve voor Engels en misschien Spaans, Frans en Chinees.
Dit project is uiteraard waardevol indien men ervan uitgaat dat schoolgaande kinderen, ook na hun lagere school nog een aantal jaren op de schoolbanken zitten, zodat ze het volledige pakket eigen taal en vreemde taal onderwezen hebben gekregen.
Uit cijfers van UNICEF blijkt dat in 2006 gemiddeld 45% kinderen naar de lagere school gingen, maar slechts 12% middelbaar onderwijs volgden, waardoor het onderwijs van het Frans slechts ten goede komt aan een hele kleine en waarschijnlijk elitaire groep. Zolang de scholingsgraad niet drastisch wordt uitgebreid zal het project dus eerder een omgekeerd effect hebben, waarbij het gebruik van het Frans zal voorbehouden blijven aan een selecte groep.

Het zal in ieder gaval een project zijn van lange adem, want alles heeft te maken met de graad van ontwikkeling van het land. Een streektaal kan maar invloed hebben, indien de streek waarin het gesproken wordt enig belang heeft (Abdulaziz, 2004). Zal de Burkinese taal voldoende ontwikkelen om de Franse taal te vervangen? Nu reeds worden vele Afrikaanse universiteiten geconfronteerd met het feit dat studenten de Europese taal nodig voor hun academische doeleinden onvoldoende machtig zijn. Zoals ik reeds aanhaalde in mijn commentaar betreffende het artikel ‘Local community perspectives and language of education in sub-Saharan African communities’ , moet taalonderwijs dus deel uitmaken van een langetermijnplanning van de Burkinese regering. Op die manier zal op termijn ook het Burkinees een taal worden die gebruikt kan worden als een modern tool . Bovendien zal ook de ongelijkheid tussen de verschillende klassen van de bevolking of de enorme ongelijkheid op vlak van informatiebeschikbaarheid tussen de verschillende klassen van de bevolking stilaan weggewerkt kunnen worden.


Bronnen
(td) (2005) Afrika heeft onderwijs in Afrikaanse talen nodig. MO Magazine. Geraadpleegd op 6 december 2008 op http://www.mo.be/index.php?id=63&tx_uwnews_pi2%5Bart_id%5D=15014&cHash=7a50ba82c0

Abdulaziz, M. (2003). The hisory of language policy in Africa with reference to language choice in education. In A. Ouane (Ed.), Towards a multilingual culture of education (pp.181-199). Hamburg: UNESCO Institute for education

Musau, P. (2003). Linguistics human rights in Africa: challenges and prospects for indegenous languages in Kenya. Language, culture and curriculum, 16 (2), 155-164

Trudell,B. (2007). Local community perspectives and language of education in sub-Saharan African communities, International Journal of Educational Development, 27 (5), 552-563
UNICEF (2008). Burkina Faso Statistics, primary school enrolment. Geraadpleegd op 6 december 2008 op http://www.unicef.org/infobycountry/burkinafaso_statistics.html